Inurriak ekosisteman

Inurriak intsektuak dira, eta ezagunak dira bizimodu kooperatiboa egin eta langile finak direlako. 10.000 espezie ezagun inguru daude, ia planeta osoan banatuta. Lurpean, zuhaitzetan eta gizakiak egindako eraikuntzen arrailetan eraikitako inurritegietan bizi dira. Baina, zer funtzio dituzte inurriek ekosisteman?

Inurri-espezie batzuek harreman mutualista dute, eta harreman horretatik onurak lortzen dituzte bi aldeek. Aipatzekoa da zorrien eta inurrien arteko erlazioa. Zorriak landareen izerdiaz elikatzen dira, eta nitrogeno eta fosforo ugari lortzen dute, substantzia biskoso gisa iraitziz karbohidrato ugarirekin. Substantzia hori inurrien elikagaia da. Bere aldetik, inurriek zorriak babesten dituzte marigorringoak bezalako harrapakariengandik.

Gainera, inurri-espezie batzuk (alejaleak) haziak garraiatzen dituzte. Hortaz, inurriek landareen haziak sakabanatzen laguntzen dute. Hazi horiek, oro har, inurritegiko bazterren batean amaitzen dute, eta han, erne egiten dira; hala ere, bidean ere gera daitezke, harrapakariren baten erasoa egon bada. Hori garrantzitsua da espezie batzuek ez dutelako uzten euren inguruan landarerik haz dadin eta, horregatik, bata bestearengandik urrundu beharra daukate. Sakabanatze hori beste organismo batzuek egin badezakete ere, landare batzuek substantzia bat (haziak daude bertan) isurtzen dute, inurriak erakartzeko eta horiek inurritegira eraman dezaten. Gainera, garraiatutako haziak hobeto babestuta daude haziak jaten dituzten animaliengandik. Sakabanatzea funtsezkoa da habitat zail edo lehiakorretan bizi diren landare-espezieen biziraupenerako.

Erleak bezain onak ez badira ere, polinizatzeko gai ere badira. Inurriak ugariak dira eta hainbat aldiz joaten direnez loreetara, azkenean polinizatu egiten dituzte, horrela landareen ernalketa ahalbidetuz.

Lurrazpian habiak eta galeriak eraikitzean, lurraren kalitatea hobetzen laguntzen dute: lur-partikulak mugitzen dituztenean, elikagaiak banatzen dituzte, eta lurzoruko uraren eta airearen zirkulazioa hobetzen dute. Horrela, landareen hazkundeari mesede egiten diote.

Gainera, inurri batzuk beste organismo batzuen harrapakari dira (normalean ornogabeak eta baita sarraskia ere). Eta animalia taldeen (artropodoak, anfibioak, hegaztiak, etab.) elikagai iturri dira.