IBERIAR PENINTSULAN BERTAKOAK EZ DIREN 1.200 ESPEZIE BAINO GEHIAGO DAUDE
Globalizazioaren ondorioz, inbasio biologikoak gero eta kezka handiagoa sortzen dute, biodibertsitatean eta zerbitzu ekosistemikoetan ondorio ekologiko eta sozioekonomiko ugari dituztelako. Datuak gero eta eskuragarriago irisgarriago ditugun arren, oraindik ez da Iberiar Penintsulan ezarrita dauden espezie ez-autoktonoei eta haien banaketari buruzko ebaluazio zehatzik egin.
Soto et al.ek egindako azterlan berriaren arabera (Over 1200 non-native species are established in the Iberian Peninsula, 2025) Iberiar Penintsulan daudela bertakoak ez diren 1.200 espezie baino gehiago dago. Gainera, bertakoak ez diren espezie gehienak landare baskularrak eta intsektuak dira, zehazki Magnoliopsida eta Insecta klaseetakoak eta Asteraceae eta Formicidae familietakoak, hurrenez hurren. Oro har, sartzeko bide ohikoenak giza instalazioetatik ihes egindakoak eta garraio bidez sartutakoak dira, baina horien garrantzia desberdina da penintsulako herrialde batetik bestera. Autoktonoak ez ziren espezie gehienak Paleartikoko beste eskualde batzuetakoak ziren, eta, ondoren, Neartikokoak eta Neotropikokoak. Sartzeko uneari dagokionez, lehen erregistroek gora egin zuten etengabe XX. mendeko azken hamarkadetara arte, une horretan sarrera-tasa moteldu egin baitzen; hala ere, oraindik ere sartzen dira. Azkenik, azterketa espazialak identifikatu zuen giza populazio-dentsitate handiko eremuetan eta kostaldeko eremuetan erregistratu zela espezie ez-autoktono gehien.
Izan ere, ondoriozta daiteke Iberiar Penintsulan espezie ez-autoktono ugari daudela. Kontuan hartuta etengabe ari direla espeziak sartzen eta gizakiak nahi gabe bultzatutako sarbideak gero eta garrantzitsuagoak direnez, funtsezkoa da prebentzio-neurriak indartzea etorkizuneko inbasioak murrizteko. Hala ere, bertakoak ez diren espezie asko ezarrita daudenez, funtsezkoa da, halaber, kudeaketa-ahalegin eraginkorrak egitea espezie horien hedapena geldiarazteko eta ondoriozko inpaktuak arintzeko, batez ere kontserbaziorako interesgarriak diren eremuetan.
Gainera, kontuan izan behar da espezie exotiko inbaditzaileen gorakada hainbat faktorerekin lotuta dagoela: espezie horiek ekartzen dituzten pertsonen eta salgaien mugikortasuna; habitaten degradazioa, espezie aloktonoak bertakotzeko aukera emanez; espezie autoktonoen populazioak ahultzea, nitxo hutsak eskainiz; eta klima-aldaketa, espezie exotikoen aldekoa baita.
Bilboko udalerriaren kasuan (Euskal Autonomia Erkidegoa), Ekos Estudios Ambientales enpresak (Bilboko Biodibertsitaterako Mehatxuei eta Aukerei buruzko Azterlana) 2022an egindako azterlan baten ondoren, bertakoak ez diren zenbait espezie aipa litezke, hemen ezarrita daudenak. Adibidez: panpako lezka (Cortaderia selloana), liztor asiarra (Vespa velutina), karpa (Cyprinus carpio), floridako dortoka (Trachemys scripta), beltxarga arrunta (Cygnus olor), cotorra argentinarra (Myiopsitta monachus)…


